Zanim przejdę do omawiania chorób, suplementacji oraz dietetoterapii w zaburzeniach pracy tarczycy, chciałabym najpierw skupić się na jej budowie i funkcjach. Pomoże to o wiele lepiej zrozumieć, dlaczego jest tak ważna.

Tarczyca jest to nieparzysty gruczoł dokrewny, znajdujący się w dolno-przedniej części szyi. Wyróżnia się dwa płaty boczne (prawy i lewy) połączone cieśnią. Tarczyca osiąga wagę od 20 do 30 gram.

Jest bardzo unaczynionym gruczołem. W ciągu minuty przepływa aż 5 mililitrów krwi w każdym gramie jej tkanki.

Zbudowana jest z komórek pęcherzykowych wypełnionych żelem zawierającym tyreoglobulinę (koloid).

Koloid posiada tyrozynę (aminokwas), która jest potrzebna do powstania hormonów tarczycy. I właśnie w tych komórkach za sprawą koloidu wytwarzane są hormony T3 (trójjodotyronina) i T4 (tyroksyna) oraz komórki C, które odpowiadają za produkcję kalcytoniny.

Jak powstają hormony tarczycy?

Drugim ważnym czynnikiem jest jod. Reaktywna cząsteczka jodu przyłącza się do tyrozyny, zachodzi jodowanie tyrozyny. Powstaje MONOJODOTYROZYNA (MIT) oraz DIJODOTYROZYNA (DIT), czyli tyrozyna z jedną lub dwiema cząsteczkami jodu. Po połączeniu dwóch cząsteczek DIT powstaje tyroksyna (T4) T2+T2=T4. Po połączeniu jednej cząsteczki DIT i jednej cząsteczki MIT powstaje trijodotyronina (T3) T2+T1=T3

Mamy już powstałe hormony.

Ale skąd one wiedzą, że mają być uwolnione? 

Teraz do akcji wchodzi TSH. TSH jest wytwarzane przez przysadkę mózgową, ale żeby sygnał doszedł do przysadki, a na końcu tarczycy musi jeszcze zajść pewna komunikacja.

Działanie na podstawie ujemnego sprzężenia zwrotnego osi podwzgórze przysadka tarczyca (oś PPT).

Podwzgórze wytwarza TRH (tyreoglobulinę), która pobudza przysadkę do wytworzenia TSH (przysadka jest stymulowana dodatkowo małym stężeniem hormonów FT3 i FT4 we krwi). TSH docierając do tarczycy, pobudza ją do wytworzenia hormonów tarczycy.

Stężenie hormonów tarczycy hamuje prace podwzgórza i przysadki, co łączy się z końcem produkcji hormonów.

Czyli idealne sprzężenie zwrotne ujemne, pokazujące pracę zdrowej tarczycy.

Tarczyca produkuje o wiele więcej T4 niż T3, bo aż 90 % procent. Jest to hormon nieaktywny, czyli prohormon. Kiedy gruczoł tarczowy uwolni hormony i zachodzi sytuacja braku T3 – następuje konwersja T4 do T3. Polega na odłączeniu jednego atomu jodu (katalizator dejodynaza) od cząsteczki T4.

Konwersja T4 do T3 odbywa się w wątrobie, nerkach i jelitach.

Dlatego podczas leczenia chorób tarczycy należy zadbać o te organy i wykonać diagnostykę pod kątem innych chorób.

Funkcja tarczycy w organizmie

Pomimo iż tarczyca jest naprawdę bardzo małym gruczołem, to od niej zależy prawidłowa praca organizmu.

Odpowiedzialna jest za:

• prawidłową pracę ośrodkowego układu nerwowego (OUN)
• przemiany energetyczne (tarczyca jest odpowiedzialna za około 30 % spoczynkowej przemiany
• materii PPM)
• regulację ciepła
• metabolizm białek i węglowodanów i lipidów

Wiemy już, jak zbudowana jest tarczyca oraz znamy jej funkcje. Warto raz na rok wykonać badania sprawdzające jej prawidłową pracę.

Badania:

• TSH, fT3, fT4 (trójka tarczycowa)
• anty-TPO, anty-TG
• USG tarczycy

o.